تخريب گسترده ساختمانهاي مسکن مهر در شهرهاي زلزلهزده اين سؤال را ايجاد کرده که چرا بر خلاف تأکيد مجريان طرح که در زمان شروع ساخت از مقاومت و کيفيت بالاي مسکن مهر سخن گفته بودند، ريزش و خرابي اين واحدها بسيار بيشتر از ساختمانهاي ديگر بوده است. در اين خصوص سازمان نظام مهندسي اعلام کرد دولت نهم بخاطر کاهش هزينههاي مسکن مهر مجريان ذيصلاح را که بر کيفيت ساخت و سازها نظارت دائم دارند، حذف کرد.
اکنون در پي زلزله 7.3 ريشتري در استان کرمانشاه گمانهزنيها از تخريب 90 درصدي واحدهاي مسکن مهر برخي شهرهاي زلزلهزده غرب کشور حکايت ميکند در اين خصوص امير ساعدي داريان عضو كميته بررسي حادثه پلاسكو و از متخصصان زلزله و ايمني ساختمان ها در گفت و گو با فولاد نيوز معتقد است: عمر مفيد ساختمان هاي فلزي در سطح جهاني حدود 70 تا 100 سال مي باشد. ولي متاسفانه در داخل کشور در بسياري موارد شاهد عمر مفيد بين 30 تا 50 سال هستيم . علت اصلي آن رعايت نکردن برخي مسايل جزيي مي باشد که با اندکي دقت و اندک هزينه اضافي قابل حل است.
مشروح اين گفت و گو را در ادامه مي خوانيد:
با توجه به سازه هاي فلزي عمر مفيد ساختمان ها در ايران چند سال است ؟
عمر مفيد ساختمان هاي فلزي در سطح جهاني حدود 70 تا 100 سال مي باشد. ولي متاسفانه در داخل کشور در بسياري موارد شاهد عمر مفيد بين 30 تا 50 سال هستيم . علت اصلي آن رعايت نکردن برخي مسايل جزيي مي باشد که با اندکي دقت و اندک هزينه اضافي قابل حل است.
چند درصد از ساختمانهاي كشور در مقابل زلزله ايمن هستند؟
بنده نمي توانم در خصوص اين سوال به صورت کمي اظهار نظر کنم وليکن به صورت کيفي بايستي عرض کنم که در سال هاي اخير بالاخص با افزايش نظارت هاي انجام شده از سوي سازمان نظام مهندسي ، بهبود سيستم مهندسان ناظر و همچنين بحث مجري ذيصلاح (که تا حدودي اجرايي شده است) کيفيت ساختمان ها بسيار افزايش يافته وليکن هنوز نواقص و کاستي ها به خصوص در نواحي دور از مراکز استان هاي اصلي کم نيستند.
در حال حاضر ايا استانداردي براي مقاومت ساختمان ها از نظر علمي وجود دارد؟
بله صرف نظر از آيين نامه هاي کشور هاي مختلف دنيا مانند آمريکا ، ژاپن ، کانادا و .... در داخل کشور مبحث ده مقررات ملي ساختمان در خصوص طراحي سازه هاي فولادي طراحي شده است و آيين نامه 2800 ويرايش چهارم در خصوص طراحي ساختمان ها در برابر زلزله مي باشد و همچنين مبحث ششم مقرارت ملي ساختمان نيز انواع بارگذاري در سازه ها را تعيين نموده است.
چه روشهاي نويني براي مقاوم سازي ساختمانها در دنيا استفاده مي شود در ايران چه روش هايي مرسوم است ؟
ابتدا بايد متذکر شوم که احتمالا منظور شما بهسازي لرزه اي ساختمان هاست که البته مقاوم سازي نيز يکي از زير مجموعه هاي بهسازي مي باشد. در بهسازي لرزه اي ، هدف آن است که بتوان به طريقي ظرفيت سازه را با نياز لرزه اي آن برابر ساخت. رسيدن به اين مهم از دو طريق ميسر است در روش اول ظرفيت سازه افرايش داده مي شد (همان مقاوم سازي) که اين عمل با استفاده از افزايش سختي سازه ( افزودن مهاربند ، ديواربرشي و ... ) و يا افرايش مقاومت سازه ( ژاکت بتني و فولادي و ... ) انجام شود. در روش دوم به جاي آنکه ظرفيت سازه افزايش داده شود نياز لرزه اي کاهش داده مي شود تا با ظرفيت سازه هم کاسه شود. بدين منظور مي توان از تکنولوژي هاي مدرني مانند انواع جداسازهاي لرزه اي و يا انواع ميراگر ها استفاده نمود. که کليه موارد فوق الذکر در ايران نيز انجام مي شود.
در حال حاضر به چه ساختمان هايي ضد زلزله گفته مي شود ؟
در تعريف عمومي کليه ساختمان هايي که به درستي بر اساس آيين نامه 2800 طراحي شده باشند و طراحي انجام شده به درستي اجرا شده باشد ساختمان هاي ضد زلزله خواهد بود. البته نبايد فراموش شود ضد زلزله بودن يک سازه به معناي آسيب نديدن آن سازه در برابر زلزله نيست بلکه هر ساختمان بر اساس اهميتي که دارد براي سطح خاصي از مقاومت در برابر زلزله طراحي مي شود. به عنوان مثال ساختمان هاي مسکوني فقط برابر تامين ايمني جاني سکنه در برابر زلزله طراحي مي شوند و ساختمان هاي با اهميت زياد مانند مراکز مديريت بحران براي سطح کاربري بدون وقفه در برابر زلزله طراحي مي شوند.
ايمني برج ها به چه صورت تضمين مي شود و آيا استانداردي در اين زمينه چه در ايران و يا ديگر كشورها وجود دارد؟
آيين نامه هاي طراحي که در ابتداي بحث ذکر شد آيين نامه هاي جامعي هستند که بر اساس آنها طراحي هر ساختماني از جمله بلند مرتبه ميسر است. فقط نکته اصلي آن است که در اين آيين نامه ها براي ساختمان هاي بلند مرتبه (معمولا ارتفاع بيش از 50 متر از تراز پايه) تمهيدات خاص طراحي در نظر گرفته شده است. در کنار اين آيين نامه ها ، ساختمان هاي بلند مرتبه از لحاظ فني و اجرايي ممکن است موارد خاصي داشته باشند مانند بتن ريزي هاي حجيم ، انتقال بتن به ارتفاع هاي بسيار زياد و ... که راهکار آنها نيز جداگانه در دستورالعمل هاي مختلف عرضه شده است.